Levensdoelen: hoe ze bijdragen aan zingeving in leven en werk

De meeste mensen houden zich niet bewust bezig met hun levensdoelen. Die krijgen alleen impliciet aandacht. Want ergens weet je dat je nog weleens wilt gaan surfen in Marokko, dat je een roman wilt schrijven en dat je kinderen wilt. Misschien heb je die doelen niet opgeschreven, je hebt ze wel. In dit artikel lees je hoe het bewuster omgaan met je levensdoelen je gevoel van zin en betekenis kan vergroten; hoe dit proces ervoor zorgt dat je veerkrachtiger wordt en meer voldoening ervaart in het dagelijks leven.

Wij bieden life counseling – begeleiding bij levensvragen – aan werkend Nederland. Hiermee demedicaliseren we emotionele en mentale pijn, en werken we met mensen met behulp van het proces van zingeving aan hun veerkracht. Sociaal psycholoog Roy Baumeister vond vier zingevingsbehoeftes van mensen, waar we ons tijdens de gesprekken op richten: eigenwaarde, kernwaarden, doelgerichtheid en grip. In dit artikel gaan we in op de zingevingsbehoefte ‘doelgerichtheid’.

Het belang van doelgerichtheid

Levensdoelen geven richting aan ons leven. Het doel kan een gewenste situatie zijn, zoals een huis in de natuur, of een innerlijk gevoel, zoals geluk, balans of liefde. Om die reden is het van belang ook aandacht te hebben voor de zingevingsbehoefte kernwaarden, aangezien dat vaak ervaringen zijn als ‘liefde’, ‘balans’ of ‘blijdschap’. Wanneer je weet wat belangrijk voor je is, dan krijg je vanzelf meer zicht op je levensdoelen.

Misschien denk je nu dat dit te voor de hand liggend is. Natuurlijk wil je gelukkig zijn of voldoening en balans ervaren in het leven, dus waarom zou je daar bewust bij stilstaan? Mensen zijn echter zo ‘geprogrammeerd’ dat ze veel aandacht hebben voor risico’s, gevaren, dat wat er mis kan gaan, oftewel: het negatieve. Ook zijn mensen sociale dieren, die afwijzing het liefst uit de weg gaan, wat tot uiting kan komen in perfectionisme, pleasen en het uit het oog verliezen van de eigen behoeftes en doelen. Juist daarom is het zo belangrijk eens echt uit te spreken en op te schrijven waar jouw leven om draait. Het verschuift onze aandacht naar wat we wel willen.

Levensdoelen formuleren vanuit bezieling

In ons life counseling wiel positioneren we ‘bezieling’ te midden van vier vragen:

1. Wie ben je?
2. Wat is belangrijk voor je?
3. Waar wil je naartoe?
4. Hoe ga je om met impactvolle momenten?

Bezieling is de voeding voor deze vragen, waaronder ook de vraag ‘waar wil je naartoe’? Bezieling gaat over gevoel, over wat ten diepste waar is voor jou. Wie bezielt leeft en werkt, straalt dat uit. Zo iemand is bevlogen, inspirerend. Het is de interne bron die ons beschermd tegen externe invloeden.

De overige drie vragen kunnen dienen als input voor de vraag over je levensdoelen. Probeer eens te omschrijven wie je bent, wat belangrijk voor je is, en hoe je omgaat met tegenslagen… Geeft dat inspiratie voor het formuleren van je levensdoelen? Deze vragen kunnen je ook op weg helpen:

• Waar verlang je naar?
• Wat is de bedoeling van jouw leven?
• Wanneer voel jij vervulling?
• Wat zou je nog willen bereiken?

Levensdoelen en werk

Werk maakt een groot deel uit van je leven. Zingeving in werk is dan ook een belangrijk thema. Zorg dat je bij het formuleren van je levensdoelen ook aandacht hebt voor je levensdoelen op het gebied van werk. Hoe kun jij in je werk meer laten zien van wie je bent en wat belangrijk voor je is? Wat zou je nog willen bereiken, hoe wil je via je werk een positieve bijdrage leveren?

Dit zijn geen makkelijke vragen. Werk is niet alleen maar leuk. Dat vraagt dan ook om een creatieve benadering. Je hebt altijd veel bewegingsvrijheid wat betreft de houding die je aanneemt in je werk. Kun je werk zien als iets creatiefs of iets speels? Kun je het contact met collega’s op waarde schatten en daar betekenis aan ontlenen? Kun je betekenis vinden in het kleine met aandacht doen?

Daarnaast mag je best dromen… Wat is jouw droombaan? Wanneer zou je maandagochtend enthousiast wakker worden? Is het wanneer je sportles gaat geven in de natuur, of meditatie les? Is het wanneer je de hele dag mag schrijven aan je boek of dichtbundel? Ga af op je gevoel bij het zoeken naar antwoorden. Waar word je enthousiast van? Daarna mag je weer realistisch onderzoeken hoe je dit kan inpassen in je huidige leven, misschien naast je huidige werk.

Conclusie

Wanneer je je levensdoelen in het vizier houdt, voorziet dat je leven van zin en betekenis. Ieder mens heeft die behoefte. Uit diverse wetenschappelijke studies blijkt dat de suïcide cijfers in welvarende landen hoger liggen dan in armere landen, wat blijkt te correleren met matige cijfers op het gebied van zingeving in die rijke landen. Wanneer de zin van het leven je ontglipt, voelt het alsof het leven niet meer de moeite waard is. Een life counseling traject is erop gericht weer zin te ervaren, onder andere door zicht te krijgen op je levensdoelen.

Tijdens een life counseling traject bij i mindLife richten we onze aandacht op de vier vragen, en hoe de antwoorden jou kunnen sterken in de situatie waar je je in bevindt. De vier gesprekken worden vergoed door werkgevers en doorverwijzers zijn onder andere bedrijfsartsen, psychologen, HR-professionals en bedrijfsmaatschappelijk werkers. Je kunt een medewerker hier aanmelden. Lees hier meer over de kosten en de vergoeding vanuit het persoonlijke ontwikkelbudget.