Bezieling staat centraal in life counseling, maar wat bedoelen we daarmee?
door Jos Nierop
In ons life counseling wiel (te vinden onder Onze aanpak) staat het woord bezieling in het midden, maar waarom eigenlijk? Wat bedoelen we precies met bezieling? En hoe kun je daar meer van voelen, zelf, maar ook in de begeleiding door een life counselor?
Voordat je in onderstaande tekst duikt, is het goed om te benadrukken dat bezieling in de eerste plaats gaat over gevoel. Bezieling voel je, bij anderen, en bij jezelf.
Bezieling betekenis
De term ‘bezieling’ verwijst uiteraard naar ‘de ziel’. Dat is een abstract begrip waar we ons tegelijk allemaal wel iets bij voor kunnen stellen. Iets kan ‘pijn doen in je ziel’, we kunnen spreken over ‘zielenzorg’, en ook in het Engels is het een veelgebruikte term (wat te denken van Soul muziek!).
Bezieling gaat over wat iemand ten diepste verlangt, en waar iemand ten diepste in gelooft. Neem bijvoorbeeld een bezielde docent. Dat is een docent met een missie en een doorleefde visie, gericht op het welzijn van zijn studenten. Hij weet waar hij het allemaal voor doet en hij handelt hier bewust naar. Zo iemand is direct ook intrinsiek gemotiveerd, bevlogen en ‘in verbondenheid’ met zijn werkzaamheden en collega’s. Dit brengt ons bij een voordeel van bezieling: vaak is het juist deze docent die de orde weet te bewaren.
Bezieling is lastig te definiëren, maar we kunnen ons allemaal iets voorstellen bij een bezield persoon. Wellicht zie ook jij deze kenmerken voor je:
- kan enthousiast vertellen
- weet anderen te inspireren
- gedrevenheid
- bevlogenheid
- moedigt anderen aan
Natuurlijk kunnen er ook negatieve ‘kenmerken’ tot uiting komen, wanneer iemand in de knel komt wat betreft bezieling. Dan kunnen frustratie, bitterheid, teleurstelling en oververmoeidheid de boventoon voeren.
Daniel Ofman over bezieling
Daniel D. Ofman schreef het boek ‘Bezieling en kwaliteit in organisaties’. Over het abstracte begrip ‘ziel’ schrijft hij: “De ziel van een organisatie is de spirit of het elan van een organisatie. Er straalt levenskracht vanaf en het is een bron van ongekende energie. Het werkt aanstekelijk en inspireert alle niveaus.” Het woord elan betekent ook wel (of verwijst naar) begeestering, gedrevenheid, levendigheid en bevlogenheid.
Ofman ziet de organisatie als levend organisme, met een scheppend vermogen. Deze komt optimaal tot uiting wanneer mensen de kans krijgen hun kernkwaliteiten in te zetten. Een kernkwaliteit is bijvoorbeeld ‘goed kunnen luisteren’. Zo’n kernkwaliteit kan samenvallen met wie iemand in essentie is, en zo komen we al dichter bij ons onderwerp bezieling. Wanneer iemand mag samenvallen met wie hij of zij in essentie is, dan schept dat ruimte voor bezieling.
Bezieling in je werk
Van waaruit werk jij? Uit welke bron van kracht, motivatie en energie put jij? Is dat een bron die door anderen is gemaakt, bijvoorbeeld de bron van het verwerven van status, of is het ook een bron waaraan jij zelf invulling hebt gegeven?
In werk is er altijd de valkuil dat we te veel op de automatische piloot gaan functioneren; we gaan reactief werken en taken afvinken, om het allemaal maar gedaan te krijgen. Dat geeft niet per se de meeste voldoening, want dan worden we geleefd. Wat goed voelt, is wanneer je af en toe stilstaat bij de diepere bron van waaruit jij graag werkt; wat beweegt jou?
Dat kan van alles zijn, bijvoorbeeld de wens of missie om de wereld beter achter te laten dan toen je geboren werd. Dat kun je doen door betekenisvol werk te doen, zoals het tegengaan van klimaatverandering, maar dat kan ook gelegen zijn in hoe je omgaat met je collega’s en welke voorbeeldfunctie je hierin aanneemt.
In ons life counseling wiel positioneren we ‘bezieling’ te midden van vier vragen:
- Wie ben je?
- Wat is belangrijk voor je?
- Waar wil je naartoe?
- Hoe ga je om met impactvolle momenten?
Bezieling is de voeding voor deze vragen, namelijk: wie ben je ten diepste? Waar geloof je ten diepste in? Waar verlang je ten diepste naar? En welke kracht houd jou op de been wanneer alles tegenzit? In life counseling gaan we hiernaar op zoek.
Bezielende leiding
Bezieling hoef je echter niet helemaal zelf te ‘creëren’. Als het goed is, word je hierin geïnspireerd, gesteund en meegenomen door je omgeving. Een bezield leider weet anderen te inspireren en motiveren. Dat is een belangrijke voorwaarde voor bezieling in een organisatie. Bezieling is namelijk geen individuele (maakbare) missie; ze ontstaat in inspiratie en interactie met de omgeving, door geraakt te worden.
Antoine de Saint-Exupéry schreef: “Als je samen een schip wilt bouwen, moet je de werklui niet opdragen hout te verzamelen, je moet niet het werk verdelen en orders geven. Leer hen in plaats daarvan eerst te verlangen naar de eindeloze zee.” Als leider is het jouw taak om helder te krijgen wat of waar die zee is. Wat is het diepere verlangen?
Bezieling en zingeving
Bezieling draagt bij aan de ervaring van zingeving of zin. Wanneer we leven naar wat we belangrijk vinden, dan voelt dat namelijk zinvol of betekenisvol. En misschien gaat dit nog een niveau dieper. Wanneer we leven naar wie we werkelijk zijn (bezieling), dan voelt dat ook zinvol. Ik heb het dan over eigenwaarde als zingevingsbehoefte: voelen wie je ten diepste bent, en de waarde daarvan respecteren door er trouw aan te zijn in je dagelijks leven.
Conclusie
Wat bezielt jou? Hierboven staan een hoop mooie woorden, maar voor veel mensen zijn vragen als ‘wie ben ik ten diepste?’ of ‘wat vind ik werkelijk belangrijk?’ ingewikkeld. Toch is die diepe behoefte aan bezieling bij ieder mens aanwezig. Wanneer hier sprake is van een intern of extern conflict, dan voelen we dat door klachten als burn-out, demotivatie, vermoeidheid en desinteresse.
In een life counseling traject gaan we op zoek naar bezieling. Wanneer begin jij te stralen? Wie inspireert jou? Wat frustreert jou mateloos en waarom is dat zo? Van daaruit gaan we samen op pad.