De jonge arts heeft het zwaar – er is veerkracht nodig

De jonge arts heeft het niet makkelijk; veel werkdruk, weinig perspectief. Het is begrijpelijk dat veel jonge artsen teleurstelling voelen; de oorspronkelijke droom lijkt zich niet waar te maken. Gelukkig zetten verscheidene organisaties zich in voor vernieuwing en verbetering. Toch is de situatie daarmee niet van de ene op de andere dag opgelost. Jonge artsen hebben dan ook veerkracht nodig om de uitdagingen het hoofd te kunnen bieden. Veerkracht ontstaat wanneer er aandacht is voor zingeving en levensvragen; op dat ‘diepere’ niveau vinden we de kracht om in beweging te blijven.

Waar jonge artsen mee worstelen

Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar veel jonge artsen staan voor uitdagingen. Enkele voorbeelden:

Werkdruk: nachtdiensten, lange dagen, burn-out.
Emotionele belasting: emotioneel belastende situaties.
Werkklimaat: soms autoritair, hard moeten werken.
Baanperspectief: er is een overschot aan medisch specialisten, voor veel jonge artsen is het moeilijk om überhaupt een baan te vinden (zie de Volkskrant, 13 januari 2021).

Danka Stuijver formuleerde het mooi: “Om specialist te worden spring je 15 jaar lang door hoepels. Werk je 10 a 11 uur per dag voor zo’n 15 euro netto per uur. Draag je grote (tuchtrechtelijke) verantwoordelijkheden. Draai je avond- en nachtdiensten. Moet je je conformeren, maar ook profileren. Tegen de tijd dat je klaar bent, ben je halverwege de 30 met vaak een jong gezin. Ondanks dat, ben je bereid om twee jaar lang naar de andere kant van het land te reizen voor een tijdelijke functie.”

Een mooi initiatief: Zin in zorg

Vanwege de vele uitdagingen waar jonge artsen voor staan, startten de LAD (Landelijke Vereniging van Artsen in Dienstverband), De Jonge Specialist, VvAA en LOVAH eind 2019 de beweging Zin in Zorg, die gaat voor meer werkplezier en mentaal fitte jonge dokters. Verscheidene vragen krijgen aandacht, waaronder: ‘hoe zorgen we dat jonge artsen ruimte krijgen voor persoonlijke ontwikkeling?’. Ook willen de organisaties dat zorginstellingen oog hebben voor de mens achter de dokter. Binnenkort staat er een event op de planning: ‘Hoe behoud je als (jonge) arts je bevlogenheid?’. Bij i mindLife noemen we dat ‘bezieling‘.

De verschillende pijlen wijzen allemaal in de richting van zingeving en levensvragen; aandacht hebben voor wie je bent, wat belangrijk voor je is (kernwaarden), waar je naartoe wilt (levensdoelen) en hoe je om kunt gaan met de uitdagingen.

Het aanbod van i mindLife

Een ding is zeker, een jonge arts moet veerkrachtig en weerbaar zijn om zich staande te kunnen houden. En wat maakt ons veerkrachtig? Dat is gelegen in deze vier aspecten:

Verbinding. Als sociale wezens leven we van verbinding. Verbinding is misschien wel de belangrijkste bron van betekenis.
Welzijn. Goed voor jezelf zorgen maakt veerkrachtig. Denk aan: mediteren, mindfulness, gezond eten, sporten en dankbaarheid oefenen.
Betekenis. Een gevoel van betekenis helpt je een crisis te doorstaan. En die betekenis is, zoals je hierboven las, voornamelijk te vinden in de verbinding met anderen. Kijk hoe je andere mensen kunt blijven helpen. Onderzoek daarnaast wat de zin kan zijn van jouw tegenslagen. Tijdens een life counseling traject is er bovendien aandacht voor je kernwaarden en levensdoelen.
Gezond denken. Gedachtes bepalen in grote mate onze ervaring. Onderzoek dus hoe je denkt over de tegenslagen die jou treffen, en of die gedachtes je helpen.

Bij i mindLife bieden we individuele trajecten aan die zich richten op zingeving en levensvragen, in de vorm van wandelgesprekken. Alle aspecten passeren de revue, maar we houden ons voornamelijk bezig met het derde aspect van veerkracht: betekenis. Want Nietzsche wist al: “He who has a why to live for can bear almost any how“.

Op de waarom-vraag – waarom werk ik, waarom wil ik arts zijn, waarom zou ik hiermee doorgaan – bestaat geen pasklaar antwoord. De zoektocht naar antwoorden vraagt om zingevende gespreksvoering. In het life counseling wiel zie je welke thema’s en vragen tijdens een traject aan de orde komen:

Anios obstetrie en gynaecologie Bernice Wieland: “Jij kunt het verschil maken door te zijn wie je bent en te doen wat je het allerliefste doet. Zowel op het werk als daarbuiten.” Ook had ze het in haar pitch over “te ver van jezelf verwijderd raken”. Met life counseling ondersteunen we artsen in het dicht bij zichzelf blijven. Dat neemt niet weg dat er op andere gebieden veel verbeteringen nodig zijn, maar ondertussen is het wijsheid om te werken aan je eigen veerkracht. Werkgevers (zorgverleners) kunnen dit faciliteren.

Conclusie

Er moet veel aandacht zijn voor werkdruk en welzijn in de zorg. Wij – life counselors – zijn ons bewust van het feit dat ons levenssituatie niet maakbaar is. Onze begeleiding richt zich niet primair op het optimaliseren van de situatie, maar op het vergroten van veerkracht, door meer zicht te krijgen op diepere drijfveren: wat is echt belangrijk voor mij, wie ben ik, waar wil ik naartoe, hoe ga ik om met deze uitdagingen?

Organisaties of doorverwijzers kunnen een werknemer hier aanmelden. Of lees eerst meer over de kosten, vergoeding, werkwijze, kwaliteit en casussen.